روش‌های کاهش هدررفت غذا

هدررفت غذا به معنای تلف کردن یا دور ریختن غذا و مواد غذایی است که می‌تواند در هر مرحله از تولید، پخت و پز، حمل و نقل، فروش و مصرف روی دهد. به طور کلی، هدررفت غذا به مصرف بیش از حد یا دور ریختن غذا و مواد غذایی منجر می‌شود که می‌تواند عوارض جبران ناپذیری برای محیط زیست و اقتصاد داشته باشد.

با توجه به آمارهای موجود، حدود یک سوم از غذای تولید شده در سراسر جهان به طور مستقیم یا غیرمستقیم به هدر می‌رود. این مقدار به عنوان یک مسئله جدی برای جامعه بین‌المللی، اقتصاد و محیط زیست شناخته شده است. هدررفت غذا یکی از عواملی است که موجب افزایش تولید گازهای گلخانه‌ای، آب‌های زیرزمینی و پوسیدگی مواد غذایی در جایگاه‌های دفن زباله می‌شود.

با کاهش هدررفت غذا، می‌توان محیط زیست را حفاظت کرده، منابع طبیعی را صرفه‌جویی کرده، ارزش اقتصادی را افزایش داده و امنیت غذایی را بهبود بخشید.

عوامل موثر در هدر رفت غذا

هدررفت غذا در سطح جهانی به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که شامل عوامل فردی، فرآیندی و سیستمی است.

• عوامل فردی: عوامل فردی شامل هر آنچه که در پرداختن به خرید، طبخ و مصرف غذا توسط افراد مؤثر است. برخی از عوامل فردی عبارتند از:

خرید بیش از حد: در بعضی از موارد، افراد بیش از حد خریداری می‌کنند و به زودی محصولات غذایی منقضی می‌شوند یا دور ریخته می‌شوند.

عدم استفاده از مواد غذایی پایدار: استفاده نکردن مواد غذایی پایداری مثل محصولات گیاهی در طول زمان و پایداری آنها باعث می‌شود که غذاهای بیشتری هدر برود.

طبخ بیش از حد: افراد در بعضی موارد بیش از حد غذا تهیه می‌کنند و سپس بخشی از آن را نمی‌خورند که منجر به هدررفت غذا می‌شود.

• عوامل فرآیندی: قابلیت نگهداری، حمل و نقل و فرآیند تولید نیز می‌توانند عواملی باشند که در هدررفت غذا تاثیر دارند. برخی از عوامل فرآیندی عبارتند از:

نامناسب بودن زیرساخت‌های لازم برای نگهداری و حمل و نقل غذا: کمبود یا نبود یخچال‌های مطابق با استانداردهای نگهداری موجب دسترسی به غذاهای نامناسب و موجب شدید شدن پوسیدگی غذا می‌شود.

ناکارآمدی در فرآیند تولید: خطاهای تولید، مشکلات در فرآیند بسته‌بندی و نگهداری و بی‌توجهی به استانداردهای بهداشتی ممکن است باعث شدید شدن تلفات غذایی شود.

ناپایداری برخی از محصولات: برخی از محصولات، به ویژه میوه و سبزیجات، به دلیل حساسیت‌های خاص در قابلیت نگهداری، به سرعت پوسیده و غیرقابل مصرف می‌شوند.

• عوامل سیستمی: عوامل سیستمی متعددی وجود دارند که در هدررفت غذا تاثیر می‌گذارند. این عوامل شامل:

اهداف مالی صنعت غذایی: یکی از اصلی‌ترین عوامل سیستمی در هدررفت غذا، اهداف مالی صنعت غذایی است. به دلیل اینکه صنعت غذایی بخشی بسیار بزرگ و پر درآمد از اقتصاد جهانی را تشکیل می‌دهد، بسیاری از شرکت‌ها و تاسیسات از مصرف بیش از حد و هدررفت غذا استفاده می‌کنند تا به شکلی درآمدزایی کنند.

قوانین و مقررات نامناسب: بسیاری از قوانین و مقررات در زمینه تولید و توزیع غذا، نامناسب هستند یا با اجرای نادرست منجر به هدررفت غذا شده‌اند. علت بروز این مشکلات، عدم توجه کافی به موضوعات مرتبط با هدررفت غذا و نبود تحقیقات مستقل در این زمینه است.

نبود شفافیت در زنجیره تامین غذا: عدم شفافیت در زنجیره تامین غذا، تاثیر بسیاری در پدیده هدررفت غذا دارد. در بسیاری از موارد، اطلاعات لازم در مورد کشت، تولید، حمل و نقل و فروش محصولات غذایی در دسترس نیست و به همین دلیل، ممکن است محصولات غذایی در سراسر زنجیره تامین بدون کنترل کامل به دست مصرف کنندگان برسند.

نقص در برنامه‌ریزی: عدم برنامه‌ریزی مناسب و کافی در زمینه تولید و توزیع غذا همچنین می‌تواند عامل هدررفت غذا باشد. برای مثال، در برخی از نقاط جهان، کشورها برای تامین نیازهای خود در زمینه تولید غذا به طور کافی برنامه ریزی نکرده‌اند و به همین دلیل، ممکن است تامین نیازهای غذایی آنها منجر به دور انداختن غذا شود.

خرید اینترنتی محصولات سوپرمارکتی با ارسال رایگان از بازار فیشاپینگ

نقش کاهش هدررفت غذا در حفظ محیط زیست و کاهش گازهای گلخانه‌ای

کاهش هدررفت غذا و کنترل تلفات غذایی می‌تواند به شدت در حفظ محیط زیست و کاهش گازهای گلخانه‌ای مؤثر باشد. در زیر نقش کاهش هدررفت غذا در حفظ محیط زیست و کاهش گازهای گلخانه‌ای را به طور مفصل توضیح خواهم داد:

• کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای: هدررفت غذا باعث افزایش انباشت مواد غذایی در دفنگاه‌ها و سایر منابع پسماند می‌شود. این پسماندها، به عنوان منبع تولید گازهای گلخانه‌ای مانند دی‌اکسید کربن، متان و نیتروژن اکسید، عمل می‌کنند. با کاهش هدررفت غذا، میزان تولید پسماند و در نتیجه تولید گازهای گلخانه‌ای کاهش می‌یابد.
• صرفه جویی در منابع طبیعی: با کاهش هدررفت غذا، میزان نیاز به تولید مواد غذایی جدید کاهش می‌یابد، که این عمل می‌تواند منجر به صرفه جویی در منابع طبیعی مانند خاک، آب و انرژی شود.
• کاهش هزینه‌های مالی برای دفع پسماند: با کاهش هدررفت غذا، میزان پسماند تولیدی و در نتیجه هزینه‌های مربوط به دفع پسماند کاهش می‌یابد. همچنین، با کاهش هدررفت غذا، میزان مصرف منابع بهینه‌تر می‌شود که این می‌تواند به صرفه جویی در هزینه‌های مرتبط با تولید مواد غذایی منجر شود.
• حفظ تنوع زیستی: با کاهش هدررفت غذا، میزان تولید مواد غذایی جدید کاهش می‌یابد و در نتیجه منابع طبیعی برای تولید مواد غذایی جدید کمتر استفاده می‌شود. این در حفظ تنوع زیستی و حفاظت از گونه‌های مختلف حیاتی کمک می‌کند.
• کاهش فقر در جوامع کم برخوردار: با کاهش هدررفت غذا، میزان مصرف منابع بهینه‌تر می‌شود و در نتیجه، می‌تواند به کاهش هزینه‌های مربوط به تولید مواد غذایی منجر شود. این عمل می‌تواند به دسترسی به غذای کافی و مناسب برای جهان منجر شود.

روش‌های کاهش هدررفت غذا در خانه‌ها، شرکت‌ها و صنایع غذایی

راه‌های کاهش هدررفت غذا در خانه‌ها، شرکت‌ها و صنایع غذایی به صورت متفاوتی است. در زیر روش‌های کاهش هدررفت غذا در هر یک از این بخش‌ها توضیح داده شده است:

• خانه‌ها: در خانه‌ها، روش‌های کاهش هدررفت غذا عبارتند از:

برنامه‌ریزی مناسب برای خرید مواد غذایی: قبل از خرید مواد غذایی، برنامه‌ریزی مناسب برای تعیین نوع و مقدار مورد نیاز می‌تواند به کاهش هدررفت غذا کمک کند.

استفاده از مواد غذایی بر اساس تاریخ انقضا: استفاده از مواد غذایی قبل از تاریخ انقضا، می‌تواند به کاهش هدررفت غذا کمک کند.

بهینه‌سازی طرز نگهداری مواد غذایی: نگهداری مواد غذایی در شرایط بهینه و استفاده از روش‌های مانند یخچال، فریزر و ظروف بسته‌بندی مناسب می‌تواند به کاهش هدررفت غذا کمک کند.

استفاده از مواد غذایی باقی‌مانده: استفاده از غذاهای باقی‌مانده به جای هدردادن آن‌ها، می‌تواند به کاهش هدررفت غذا و صرفه‌جویی در هزینه‌های خانواده کمک کند.

• شرکت‌ها: در شرکت‌های تولیدی و خدماتی، روش‌های کاهش هدررفت غذا عبارتند از:

پیش‌بینی دقیق تقاضای بازار: پیش‌بینی دقیق تقاضای بازار و کاهش میزان تولید مواد غذایی فرسوده می‌تواند به کاهش هدررفت غذا کمک کند.

بهینه‌سازی زنجیره تامین: بهینه‌سازی زنجیره تامین از جمله مواردی است که می‌تواند به کاهش هدررفت غذا کمک کند. این موردشامل بهبود فرآیندهای تولید، حفظ کیفیت محصولات و بررسی نقاط ضعف در زنجیره تامین غذا است.

بازیافت پسماندها: بازیافت پسماندهای تولید شده در فرایند تولید و خدمات، صرفه‌جویی در منابع و کاهش هدررفت غذا را به دنبال دارد.

• صنایع غذایی: در زیر، چند روش کاهش هدررفت غذا در صنایع غذایی توضیح داده شده است:

کاهش تولید غذای بیش از حد: تولید غذا بیش از حد می‌تواند باعث هدررفت غذا شود. بنابراین، با بررسی نیاز بازار، تولید مواد غذایی در سطح مناسب صورت گیرد.

بهینه‌سازی فرآیندها: بهبود فرآیندهای تولید می‌تواند به کاهش هدررفت غذا کمک کند. این مورد شامل بهینه‌سازی فرآیندهای تولید، کنترل کیفیت محصولات و بررسی نقاط ضعف در روند تولید محصول است.

بهبود سیستم‌های بسته‌بندی: سیستم‌های بسته‌بندی نامناسب می‌تواند باعث هدررفت غذا شود. بنابراین، استفاده از سیستم‌های بسته‌بندی مناسب و کنترل کیفیت در فرآیند بسته‌بندی محصولات می‌تواند به کاهش هدررفت غذا کمک کند.

بهبود سیستم نگهداری: نگهداری مناسب مواد غذایی می‌تواند به کاهش هدررفت غذا کمک کند. برای مثال، بررسی دوره نگهداری و دمای نگهداری محصولات می‌تواند باعث کاهش هدررفت غذا شود.

استفاده از روش‌های نوین: استفاده از روش‌های جدید تولید و حفظ مواد غذایی می‌تواند به کاهش هدررفت غذا کمک کند. برای مثال، استفاده از فناوری‌هایی مانند میکروویو و فریزرهای فشرده.

بازیافت پسماندها: بازیافت پسماندهای تولید شده در فرایند تولید، صرفه‌جویی در منابع و کاهش هدررفت غذا را به دنبال دارد.

حمایت از خیریه‌ها: صنایع غذایی می‌توانند با حمایت از خیریه‌هایی که فعالیت‌هایی در زمینه جمع‌آوری و توزیع غذا بین نیازمندان دارند، به کاهش هدررفت غذا کمک کنند.

نظارت بر وضعیت هدررفت غذا در کشورها و نقش اقتصاد سیرکولار در بهبود وضعیت

نظارت بر وضعیت هدررفت غذا در کشورها، به منظور شناسایی میزان هدررفت غذا و ارائه راهکارهای کاهش هدررفت غذا صورت می‌گیرد. بسیاری از کشورها اقدام به پیاده‌سازی برنامه‌های کاهش هدررفت غذا کرده‌اند که با توجه به شرایط آن‌ها متفاوت است. برخی از این برنامه‌ها شامل تحریم‌ها، تشویق عمومی، فرهنگ سازی و ارتقاء آموزش و آگاهی افراد درباره شیوه‌های کاهش هدررفت غذا هستند.

اقتصاد سیرکولار نیز به عنوان یک راه حل جدید برای بهبود وضعیت هدررفت غذا مطرح شده است. در این رویکرد، برای کاهش هدررفت غذا، از فرایندهای بازیافت پسماندهای غذایی و بازیافت مواد غذایی استفاده می‌شود. این روش شامل جمع‌آوری پسماندهای غذایی، انتقال و ذخیره سازی، فرآوری و بازیافت مواد غذایی به منظور تولید مواد خام برای صنعت‌های دیگر است.

با اجرای اقتصاد سیرکولار، می‌توان به کاهش هدررفت غذا در کشورها کمک کرد. این روش به عنوان یک راهکار موثر برای کاهش هدررفت غذا شناخته شده است زیرا بهبود مدیریت زباله، کاهش هزینه‌های تولید و افزایش قابلیت دسترسی به منابع نیز همراه با کاهش هدررفت غذا خواهد بود.

از طرفی، اقتصاد سیرکولار می‌تواند به افزایش اشتغال و رشد اقتصادی به دلیل افزایش تولید محصولات قابل استفاده در صنایع دیگر، کمک کند. همچنین، با کاهش هزینه‌های تولید و افزایش بهره‌وری در صنایع مختلف، به سود بیشتری برای شرکت‌ها منجر خواهد شد.

بنابراین، نظارت بر وضعیت هدررفت غذا در کشورها و پیاده‌سازی رویکرد اقتصاد سیرکولار به عنوان دو راهکار مهم برای کاهش هدررفت غذا و بهبود وضعیت محیط زیست و اقتصاد قابل پیش‌بینی است.

معرفی برخی پروژه‌های پیشگام در جهت کاهش هدررفت غذا

در جهت کاهش هدررفت غذا، بسیاری از پروژه‌های پیشگام بر روی سهمیه‌بندی مواد غذایی، بازیابی مواد غذایی، دسترسی به غذا برای نیازمندان و تحقیق و توسعه برای تولید مواد غذایی در شرایط بهینه تمرکز دارند. در زیر، چند پروژه پیشگام در جهت کاهش هدررفت غذا را معرفی می‌کنیم:

Too Good To Go: یک پلتفرم مبتنی بر اینترنت است که به کاربران اجازه می‌دهد، غذاهای اضافی از رستوران‌ها و فروشگاه‌ها را با تخفیف قابل ملاحظه خریداری کنند. این روش باعث کاهش هدررفت غذایی در صنعت رستوران و فروشگاه‌ها شده است.

No Food Waste: یک سامانه هدررفت غذا مبتنی بر اینترنت است که به کاربران اجازه می‌دهد، مواد غذایی اضافی خود را به صورت آنلاین اعلام کنند و با سایر کاربران تماس بگیرند تا این مواد غذایی را به آن‌ها ارائه دهند. این روش به کاهش هدررفت غذایی در خانواده‌ها کمک کرده است.

تولید صنعتی زباله‌های آلی: یک پروژه مهم در جهت کاهش هدررفت غذا، تولید صنعتی زباله‌های آلی است. این پروژه با تمرکز بر فرآیندهای بازیافت و تولید کود از پسماندهای غذایی، به کاهش هدررفت غذا کمک می‌کند.

Food Banks: با توجه به نیازمندی‌های غذایی افراد نیازمند، چندین بانک غذا در سراسر جهان به وجود آمده است. این بانک‌ها مواد غذایی اضافی را از فروشگاه‌ها و رستوران‌ها جمع‌آوری کرده و به نیازمندان توزیع می‌کنند.

ReFED: یک سازمان غیرانتفاعی است که به کاهش هدررفت غذا در ایالات متحده آمریکا می‌پردازد. این سازمان با همکاری صنعت، دولت و بخش خصوصی، راهکارهایی برای کاهش هدررفت غذا ارائه می‌دهد.

Save Food Cut Waste: یک پروژه جهانی است که توسط بخش غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد راه‌اندازی شده است. این پروژه با هدف کاهش هدررفت غذا در سراسر جهان و افزایش امنیت غذایی برای جامعه، فعالیت می‌کند.

The Zero Hunger Initiative:  یک پروژه جهانی است که توسط سازمان ملل متحد راه‌اندازی شده است. هدف این پروژه، کاهش هدررفت غذا و افزایش دسترسی به غذای ایمن و تغذیه‌ای برای جامعه جهانی است.

Feeding the 5000: یک حرکت جهانی است که با هدف جلوگیری از هدررفت غذا، به توزیع غذای رایگان در سراسر جهان می‌پردازد. این حرکت با استفاده از غذایی که در فروشگاه‌ها و رستوران‌ها هدر می‌رود، غذای رایگان برای نیازمندان تولید می‌کند.

The Good Food Purchasing Program:  یک پروژه محلی در آمریکا است که هدف آن ارتقای سیستم غذایی محلی است. این پروژه با توجه به عواملی مانند تامین منابع غذایی با کیفیت، انسجام محیطی، تاثیر اقتصادی و عدالت اجتماعی، به توسعه سیستم غذایی پایدار و کاهش هدررفت غذا کمک می‌کند.

The Love Food Hate Waste Campaign:  یک پروژه ملی در بریتانیا است که توسط حکومت بریتانیا راه‌اندازی شده است. هدف این پروژه، آگاهی عمومی درباره کاهش هدررفت غذا و ارائه راهکارهای جدید برای مدیریت بهینه غذا در خانه‌ است.